ฉบับที่ 1/2553_อุปกรณ์บำบัดน้ำเสีย เพื่อการใช้น้ำอย่างยั่งยืน

ฉบับที่ 1/2553
Eco-Equipment Wastewater Treatment
อุปกรณ์บำบัดน้ำเสีย เพื่อการใช้น้ำอย่างยั่งยืน

ตอนที่ 1 แนะนำอุปกรณ์เบื้องต้นในระบบบำบัดน้ำเสีย เพื่อการใช้น้ำอย่างยั่งยืน

ปัจจุบันกระแสการอนุรักษ์พลังงาน และสิ่งแวดล้อมมีการกล่าวถึงอย่างกว้าง เพื่อลดภาวะเรือนกระจกและภาวะโลกร้อน ซึ่งปัจจุบันเริ่มส่งผลกระทบทั่วทุกมุมโลก ทั้งฝนตกหนักอย่างต่อเนื่องจนเกิดภาวะน้ำท่วม หรือแม้แต่เกิดภาวะภัยแล้งอย่างรุนแรง โดยเฉพาะในประเทศไทย เกิดภาวะฝนทิ้งช่วงเป็นเวลานาน จนภาวะน้ำสำรองในแต่ละเขื่อน หรืออ่างเก็บน้ำลดลงมาจนส่งผลกระทบต่อทุกภาคส่วน โดยเฉพาะในภาคเกษตรกรรมของไทย ดังนั้น การลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในกิจกรรมต่างๆในการดำเนินชีวิต รวมถึงในภาคอุตสาหกรรม

 
รูปที่  1 การพิจารณากระบวนการในวัฎจักรของผลิตภัณฑ์เพื่อลดผลกระทบกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวกับน้ำ เพราะน้ำถือเป็นปัจจัยที่สำคัญต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด โดยเฉพาะมนุษย์ที่ใช้ประโยชน์จากน้ำในการอุปโภคและบริโภค นอกจากนี้ยังใช้น้ำเป็นแหล่งพลังงานในการผลิตไฟฟ้า ถึงแม้ว่าน้ำจะเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและหมุนเวียนให้ใช่อย่างไม่มีวันหมด แต่ถ้ากิจกรรมต่างๆของมนุษย์มีแต่ทำลายและทำให้น้ำเน่าเสียอย่างต่อเนื่องและยาวนาน ธรรมชาติไม่สามารถบำบัดได้อย่างต่อเนื่องและรวดเร็วเท่ากับการใช้ และทำให้น้ำเน่าเสียของมนุษย์ สักวันเราอาจจะไม่มีน้ำในสภาพดีพร้อมใช้ในการ อุปโภคและบริโภค นั้นหมายถึงการส่งผลกระทบต่อดำเนินชีวิตของมนุษย์และสิ่งมีชีวิตอื่นๆบนโลก และอาจไม่สามารถดำเนินชีวิตต่อไปได้ ดั้งนั้น การบำบัดน้ำจากกิจกรรมต่างๆของมนุษย์ทั้งในภาคครัวเรือน และภาคอุตสาหกรรมจึงเป็นสิ่งที่สำคัญเป็นอย่างมาก ซึ่งปัจจุบันมีการพัฒนาเทคโนโลยีระบบบำบัดน้ำเสียอย่างต่อเนื่องเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ และลดการใช้พลังงานในระบบบำบัดน้ำเสีย รวมถึงอุปกรณ์ต่างๆที่ใช้ในระบบบำบัดน้ำเสีย มีการออกแบบให้มีประสิทธิภาพในการทำงานมากขึ้น หรือลดการใช้พลังงานไฟฟ้าให้น้อยลง รวมถึงการบำรุงรักษาที่ง่ายขึ้น หรือแม้แต่ยืดอายุการทำงานของอุปกรณ์ให้มีการใช้งานที่ยาวนานขึ้น กระบวนการดังกล่าว ปัจจุบันเรียกว่า Eco-Equipment Design
อุปกรณ์บำบัดน้ำเสีย (Equipment Wastewater Treatment) มีความสำคัญต่อกระบวนการบำบัดน้ำเสียเป็นอย่างมาก เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและลดภาระในระบบบำบัดน้ำเสีย อุปกรณ์บำบัดน้ำเสียจะแทรกอยู่ทุกกระบวนการบำบัดน้ำเสียทั้งแต่ต้นกระบวนการบำบัดน้ำ จนถึงการปล่อยน้ำออกจากระบบ ในสภาพที่เหมาะแก่การใช้งานทั้งการนำน้ำกลับมาใช้งานอีกครั้ง หรือการปล่อยลงส่งแหล่งน้ำธรรมชาติ โดยไม่มีผลกระทบต่อระบบนิเวศน์ ตัวอย่าง อุปกรณ์ต่างๆที่ใช้ในระบบบำบัดน้ำเสีย สามารถแสดงได้ในรูปที่ 2

เทคโนโลยีการบำบัดน้ำเสีย จะแบ่งกระบวนการบำบัดออกเป็น 3 ส่วน คือ การบำบัดขั้นปฐมภูมิ (Primary Treatment) การบำบัดขั้นทุติยภูมิ (Secondary Treatment) และ การบำบัดขั้นตติยภูมิ (Tertiary Treatment) อุปกรณ์บำบัดน้ำเสียจะถูกแทรกอยู่ในกระบวนการบำบัดน้ำเสียในขั้นต่างๆด้วยเช่นกัน อาจกล่าวโดยสรุปได้ดังนี้

การบำบัดน้ำเสียในขั้นปฐมภูมิ (Primary Treatment) จะเป็นการบำบัดขั้นต้น ส่วนใหญ่จะเป็นการบำบัดทางกายภาพ อุปกรณ์ที่ใช้ในกระบวนการนี้ เป็นอุปกรณ์จำพวก ตะแกรงแยกของแข็ง อุปกรณ์ดักไขมันหรือน้ำมัน ถังตกตะกอน ถังลอยตะกอน เป็นต้น 
การบำบัดขั้นทุติยภูมิ (Secondary Treatment) จะเป็นกระบวนการบำบัด
การบำบัดขั้นตติยภูมิ (Tertiary Treatment)

อุปกรณ์บำบัดน้ำเสียที่กล่าวมาข้างต้น แต่ละชนิดจะมีคุณลักษณะประจำเครื่องที่แตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับวิธี กระบวนการบำบัดน้ำเสีย และการออกแบบของผู้ออกแบบ อุปกรณ์แต่ละชนิด ผู้เขียนจะกล่าวถึงโดยละเอียดในตอนต่อๆไป โดยจะอธิบายถึงหลักการทำงาน ส่วนประกอบทั่วไป และรูปแบบที่มีใช้งานในปัจจุบัน โดยมีความมุ่งหวังว่า บทความในตอนนี้ และตอนๆไปจะเป็นประโยชน์ต่อผู้อ่าน ทั้งในการทำงาน และเป็นความรู้ทั่วไป
Emerson กล่าวไว้ว่า “แก้วแหวนเงินทองหาใช่ของขวัญไม่ แต่เป็นเพียงการหลีกเลี่ยงที่จะให้ของขวัญแท้ ของขวัญแท้คือการให้ส่วนหนึ่งของชีวิตตนเองแก่ผู้อื่น”

                                         นายเอียด

                                (นายทนงศักดิ์ วัฒนา)